herb Gminy Dębe Wielkie
facebook

II wojna światowa 1944

Zdjęcie dworu w Aleksandrówce kupionego przez rodzinę PrzepiórkowskichDwór w Aleksandrówce kupiła rodzina Przepiórkowskich prawdopodobnie w latach 60-tych lub 70-tych XIX w.  W tym dworku urodziła się Edwarda Kurkowska z d. Kosińska. W jej rodzinie pielęgnowano tradycje patriotyczne: ojciec Napoleon Bronisław Kosiński brał udział w Powstaniu Styczniowym (spoczywa na cmentarzu w Dębem Wielkim), wuj Mateusz Przepiórkowski za udział w powstaniu został zesłany na Sybir, skąd nie wrócił. Edwarda Kurkowska będąc młodą dziewczyną prowadziła od 1905 r. bibliotekę Polskiej Macierzy Szkolnej w Dębem Wielkim. Potajemnie uczyła języka polskiego i historii. W czasie I wojny Światowej wraz z mężem Stanisławem Kurkowskim musiała wyjechać do Rosji. Jej mąż był bowiem pomocnikiem zawiadowcy stacji kolejowej w Terespolu i jako urzędnik państwowy musiał podporządkować się rozkazom władz rosyjskich. W Fastowie na Ukrainie Edwarda Kurkowska przez cztery lata uczyła dzieci polskich uchodźców. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. państwo Kurkowscy wrócili do Aleksandrówki. Stanisław Kurkowski został zawiadowcą stacji w Dębem Wielkim. Pełnił też funkcję radnego.

Syn Bohdan, młody inżynier, pracował na Kresach. Udało mu się uniknąć w 1939 r. niewoli sowieckiej. Przedarł się do Rumunii. Następnie przez Jugosławię, Francję dotarł do Anglii, gdzie wstąpił do 1 Brygady Spadochronowej. Drugi syn, Zbigniew, ppor. 22 pułku piechoty z Siedlec brał udział w kampanii wrześniowej. Ranny 18. Września 1939 r. nad Bzurą dostał się do niewoli niemieckiej i został osadzony w Oflagu IIc w Waldenbergu.

Podczas okupacji Edwarda Kurkowska wstąpiła do Armii Krajowej. W jej dworku mieszkali wysiedleńcy z poznańskiego. Wielokrotnie stacjonowały tu oddział partyzanckie. Tu odbywały się wykłady miejscowej podchorążówki. Z dworku pobierano tajne „gazetki” i roznoszono je po całym obwodzie mińskim (Mewa). W dworku w Aleksandrówce ks. Henryk Napiórkowski odprawił mszę św. dla żołnierzy AK idących do walki w 1944 r. w czasie operacji „Burza”.